مدیریت بحران:

 

فرآیند پیش بینی و پیشگیری از وقوع بحران ، برخورد و مداخله در بحران و سالم سازی بعد از وقوع بحران را مدیریت بحران گویند. 

 

در مراکز درمانی مانند بیمارستانها هر گونه حادثه غیر مترقبه به عنوان بحران تلقی شده و می بایست به صورت صحیح مدیریت و کنترل گردد تا از تبدیل آن به فاجعه جلوگیری گردد. لذا ضروری است که هر بیمارستانی بر اساس منابع، امکانات و ویژگی های خاص خود، دارای یک ساختار مدیریت بحران و یا طرح آمادگی فوری باشد . بر این اساس ساختار مدیریت بحران در بیمارستان طالقانی مطابق با تشکیلات مدیریت بحران وزارت کشور، تشکیل گردیده که شامل یک فرمانده مانند رئیس بیمارستان و چندین واحد و معاونت بوده و این اعضاء علاوه بر کارهای روزمره وظیفه مدیریت بحران را در حوادث خارج و داخل بیمارستانی برعهده دارند.

کدهای 41 گانه تشکیلات مدیریت بحران:

بر اساس ساختار ارائه شده در نمودار شماره 1 ، تعدادی از مدیران و مسئولان بیمارستان طالقانی ( 41 نفر ) به عنوان اعضای تیم بحران انتخاب و یک کد به هر یک از ایشان اختصاص داده شده است.

تعیین زنجیره مسئولیت حوادث غیرمترقبه

اعضای تیم بحران هر یک مسئولیتهائی را به عهده دارند به طور مثال فردی که مسئولیت اعلام خطر و اجرای برنامه حوادث غیرمترقبه را بر عهده دارد به عنوان فرمانده حادثه (Incident Commander) انتخاب می‌گردد و دارای مسئولیت مشخص می‌باشد و از بین با سابقه ترین و مجرب ترین افراد موظف در بیمارستان برگزیده می‌شودو فرماندهی و هماهنگی تمامی‌ واحدهای بیمارستان را انجام می دهد ( رئیس بیمارستان) . این فرد وظیفه تقسیم مسئولیت‌ها را در مرکز فرماندهی حوادث بیمارستان بر عهده دارد. در مواردی که فرد یا افرادی از پیش تعیین شده در دسترس نباشند جانشینان وی مسئولیت فرماندهی پاسخ بیمارستان را بر عهده می‌گیرند. (این مسئولیت‌ها برحسب موقعیت و نوع بیمارستان قابل تغییر هستند و توسط کیمته بحران و بلایا تعیین می‌شوند):

برای هر یک از اعضا جانشینان شماره 1 و 2 نیز مشخص گردیده است. نمودار ساختار مدیریت بحران به صورت تابلو در محل اورژانس و بخش های بستری بیمارستان نصب شده است.

کدهای بحران:

هنگام بروز حادثه یا بحران در بیمارستان جهت اطلاع رسانی به عموم کارکنان یک کد از طریق pager بیمارستان اعلام می گردد. کد شروع بحران عدد 100 و کد خاتمه حادثه یا بحران عدد 200 می باشد. سایر کدها و حوادث مربوط به آن در بردهای اطلاع رسانی بخشها و راهرو ها ی بیمارستان نصب شده است. و نحوه واکنش بر اساس حوادث اضطراری اتفاق افتاده در بیمارستان و پیرو مصوبات کمیته های بحران و بلایا، لیست کامل کدهای بحران بیمارستان تعریف شده است که یک نمونه لیست آن در تابلوی اعلانات بخش های بستری نصب شده است. ضمنا وضعیت بحرانی در بیمارستان با اعلام کد 100 شروع شده و با اعلام کد 200 خاتم می یابد. شرح کامل نحوه واکنش در برابر وضعیت های اضطراری و بحران در دستورالعمل هائی در کتابچه ایمنی و سلامت شغلی و بهداشت محیط تحت عنوان " واکنش در هنگام اعلام کدهای بحران" ، "روش اجرایی آمادگی و واکنش در وضعیت اضطراری" مفصلاً تشریح گردیده است.

مانور :

مانور مجموعه ای است از راهکارهای مناسب که از قبل از وقوع فاجعه یا حوادث به منظور بالابردن سطح آگاهی و آموزش مهارت های عملی کارکنان در بیمارستان انجام می گردد و واقعیت نداشته و یک نوع آزمایش شبیه سازی شده است. در بیمارستان می بایست هر سال یکبار مانور برگزار گردد تا میزان آمادگی کارکنان مورد ارزیابی قرار گرفته و نواقص شناسائی و رفع گردند.

کمیته بحران:

یکی از مهمترین کمیته های بیمارستانی ، کمیته بحران و بلایا است که کلیه اعضای 41 گانه تیم بحران در آن شرکت می نمایند. هر بیمارستان باید کمیته بحران را با هدف تهیه، توزیع، پیگیری و به روز کردن برنامه حوادث غیرمترقبه تشکیل دهد. این کمیته همچنین مسئولیت آموزش پرسنل و هماهنگی با دیگر سازمان‌های دخیل در بخش سلامت را بر عهده دارد.